13 noyabr 2024-cü il tarixdə ölkəmizdə davam edən COP29 çərçivəsində inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin Sammiti keçirildi. Dövlətimizin başçısının iştirakı ilə keçirilən bu mühüm tədbir, iqlim dəyişikliklərinin mənfi təsirlərinə məruz qalan kiçik ada dövlətlərinə həsr olundu. Sammitdə dünya miqyasında iqlim dəyişikliklərinin gətirdiyi çətinliklərdən danışılarkən, bu ölkələrin rəhbərləri öz səslərini yüksəldərək, bəşəriyyətin qarşısında duran ekoloji böhranı vurğuladılar.
Sammitdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin çıxışı xüsusi əhəmiyyət kəsb etdi. Azərbaycanın kiçik ada dövlətlərinə dəstəyi, iqlim dəyişikliklərinin Azərbaycanda və digər ölkələrdə yaratdığı fəsadlar, Azərbaycanın bu qəbildən olan ölkələrə dəstək üçün beynəlxalq təşəbbüsləri, neokolonializm və iqlim dəyişmələri kimi mövzulardan bəhs edən ölkə prezidentinin nitqi iştirakçı dövlətlər tərəfindən məmnunluqla qarşılandı. XXI əsrdə hələ də müstəmləkəçilikdən əziyyət çəkən kiçik ada dövlətlətinin adını çəkinmədən sadalayan Azərbaycan Prezidenti bu dövlətlərə açıq dəstəyini bir daha nümayiş etdirdi.
Ümumilikdə Prezident İlham Əliyevin nitqində önə çıxan başlıqlardan biri Fransa və Niderlandın öz dəniz aşırı torpaqlarında həyata keçirdiyi müstəmləkəçilik siyasəti və Fransanın bu torpaqlardakı cinayətləri və insan hüquqularını necə heçə sayması ilə bağlı oldu. Bildirildi ki, Fransa Polineziyası Fransanın apardığı 193 nüvə sınağı səbəbindən ətraf mühitin ciddi pozulması ilə üzləşib. Fransa orada torpaq və suyun kəskin dərəcədə zəhərlənməsi və radiasiyasına görə məsuliyyət daşıyır. Əgər buna Fransanın Əlcəzairdə illər boyu işğalı zamanı həyata keçirdiyi 17 nüvə sınağını da əlavə etsək, biz həmin ölkə tərəfindən planetin ekosisteminə hansı zərərin vurulduğunu görərik. Bəli, həqiqətən də maraqlıdır. Dünyaya insan hüquqlarından, ədalətdən, humanizmdən dərs keçən, Azərbaycanı öz torpaqlarında haqq mübarizəsi aparmasına rəğmən Ermənistana qarşı işğalçılıq, soyqırımı siyasəti ilə günahlandıran Fransanın buna bir cavabı varmı?! Üstəlik, Fransanın elə bu il Yeni Kaledoniyada etdikləri də hər kəsə yaxşı məlumdur. Beləliklə, Fransa həmişəki Fransadır. Bəs, buna qiymət verməyən dünya birliyinə nə ad vermək olar? Azərbaycanı öz torpaqlarında işğalı bitirmək, ərazi bütövlüyünü, tarixi ədaləti bərpa etmək üçün mübarizə aparmasından “narahat olan” Avropa Komissiyası, Avropa Parlamenti, Avropa Şurası Parlament Assambleyası niyə haqları sözün əsl mənasında tapdalanan bu xalqlar üçün heç bir narahatçılıq keçirmədi və keçirmir? Buna riyakarlıqdan başqa nə ad vermək olar?! Bu gün Fransa höküməti qədər, bu təsisatlar da bu cinayətlərdə məsuliyyət daşıyır və daşımalıdır.
Beləliklə, Fransanın və digər güclü dövlətlərin, insan hüquqları və ədalətdən yüksək səslə danışarkən, öz müstəmləkə siyasətlərindən doğan cinayətləri görməzdən gəlməsi ciddi suallar doğurur. Prezidentin çıxışı, bu riyakarlığı gündəmə gətirərək, dünya birliyinə, xüsusən Avropa Komissiyasına, Avropa Parlamenti və Avropa Şurasına xəbərdarlıq etdi: bu təşkilatlar və ölkələr, haqları pozulan xalqların səsini eşitməkdən yayınaraq, öz idealları ilə əməlləri arasındakı uçurumu gizlətməkdə davam edirlər.
Bütün bu faktlar bir daha göstərir ki, dünya birliyinin ekoloji və insan hüquqları məsələlərinə yanaşması, bəzən yalnız siyasi maraqlara xidmət edir. Prezident İlham Əliyevin çıxışı, bu ədalətsizlikləri və riyakarlığı ifşa etməklə yanaşı, bütün dünya xalqlarının haqqını qorumağa davam etməyin vacibliyini bir daha xatırlatdı. Azərbaycan, müstəmləkəçilikdən və iqlim dəyişikliyindən əziyyət çəkən kiçik ada dövlətlərinə dəstəyini göstərməkdə davam edəcək, beynəlxalq təşəbbüslərini daha da gücləndirəcəkdir.
Bu gün, bir çox dövlətin və beynəlxalq qurumun göz yumduğu bu cinayətlər qarşısında, Azərbaycanın ədalətə və insan hüquqlarına olan bağlılığı bir ümid işığına çevrilir. Biz, bəşəriyyətin gələcəyini qorumaq üçün yalnız ekoloji deyil, həm də sosial ədalət prinsipləri əsasında bir araya gəlməliyik. Bu, yalnız kiçik ada dövlətlərinin deyil, bütün dünya xalqlarının məsuliyyətidir.
Elçin Məmmədov
Pirallahı rayon İcra Hakimiyyəti başçısı Aparatının
Sosial-iqtisadi inkişafın təhlili və proqnozlaşdırılması şöbəsinin müdiri