“Salam verdim, rüşvət deyil deyə almadılar”
Dahi Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzuli bu misranı təxminən 500 il əvvəl, “Şikayətnamə” əsərində yazıb. Niyə bəs görən ölkədə sistemi o cür qurublar ki, hamı bir-birindən umur. Hətta buna el arasında yaxşı bir ad da qoyublar: “hamı bir-birindən dolanır”.
Sözümün canı var, nə demək istəyirəm onu yazını oxuyanda biləcəksiniz. Bir müddət öncə yaxın qohumlardan biri övladına şadlıq sarayında ad günü təşkil etdi. Təbii ki, məclisə biz də dəvətliydik və ailəlikcə məclisə yollandıq. Şair, juralist düşüncəsiylə hər şeyi müşahidə etməyə başladım. Beləki, məclis başladı, bir-bir qohumlara söz verildi. Müşahidəmdən belə məlum oldu ki, tamada az qaldı bir yaşlı uşaqlara da söz versin. Elə siyahını artırmaqda davam edirdi. Çünki hər qonaq mikrafona yaxınlaşanda masanın üstünə el diliylə desək, nəmər atırdı. Amma bu nəməri də əndazədən çıxaranda, sui-istifadə edəndə çox şit görünür. Doğrusu, növbəm çatanda söz mənə veriləndə çıxıb danışmadım. Çünki bildim ki, bura nə şeir, nə də ədəbiyyat yeridir. Onsuz da ağız deyəni qulaq eşitmir. Mən danışsam, növbədə gözləyən ritm oynayan uşaqlar deyəcək ki, bu nə vaxt danışıb qurtaracaq e, mahnımızı oynayaq.
Şənlik mərasimində məni utandıran ən çox kamera çəkən oldu. Bakını bilmirəm, amma bu rayon yerlərində bəzi kamera çəkənlər əməlli-başlı dilənir. Deməli, adam kamerasını bir-bir qonaqların sifətinə söykəyir, söz alır, danışdırır və sonra göz-qaş edir ki, pul ver. Bəzən kameranı söndürüb açıq deyir ki, “hörmət elə də”. Biz bu templə hörməti də rüşvətə çevirdik. İndi kiməsə “sənə hörmət edirəm” deyəndə deyir ki, “əlin cibində” olsun. Axı bu kamera çəkənə deyən lazımdır ki, sənə toy sahibi neçə qiymət demisən onu da verəcək, niyə insanları bezdirirsən?!
Keçək yas mərasimlərimizə. Təxminən 10 il öncə yas mərasimlərimizi də əndazədən çıxarmışdıq. Özüm cənub bölgəsindən olduğuma görə əminliklə deyə bilərəm ki, həmin vaxt yas mərasimlərimizdə kabab da verilirdi. Yenə də kasıb da olsa, ölü yiyəsi öz reklamının hayında idi. Son bir neçə ildə isə bu dəbdəbə yas mərasimlərimizdən yığışdırılıb. Bunu alqışlayıram. İndi isə vəziyyət başqa cürdür. Deməli, yas mərasimlərimizdə kişilərdən fərqli olaraq qadın mollası el diliylə desək, “qaz vurub, qazan doldurur”. Necəsini də deyəcəm, hələ bir az səbrinizi basın. Yaxınlardan biri yas mərasiminə gedəndə gördüm ki, bir manat ayırıb başqa cibinə qoydu. Soruşdum ki, bu pulu neynirsən? Dedi ki, yas mərasimində qadın mollasına salavat sifariş verəndə hamımız bir nəfər kimi bir manatdan pul yığıb ona veririk. Təsəvvür edin ki, bir məclisə gün ərzində 50-60 nəfər qadın gəlib-gedir və bunların də hər bir nəfəri bir manatdan qadın mollasına pul verəndə normal məbləğ edir.
Axı niyə belə olmalıdır, niyə insanları utandırmalısınız, bezdirməlisiniz?! Olmaz ki, dilənməyəsiniz?