Son vaxtlar sosial şəbəkələrdə iş elanlarıyla bağlı narazılıqlar artmaqdadır. İş axtaranlar ən çox şərtlərin sərt olmasından şikaytlənirlər.
Əsas narazılıqlardan biri də iş saatının 8 yox, 10, 11 və daha çox olmasıdır. Məsələn, elə bu yaxınlarda Cəlilabadda yerləşən “Green store” mağazalar şəbəkəsinin 400 manat əmək haqqı təklifi ilə 11 saatlıq iş elanı müzakirələrə səbəb olub.
Bakupost.az- ın əməkdaşı elanda təqdim olunan mobil nörməylə əlaqə saxlayıb. Özünü iş axtaran kimi təqdim edən əməkdaşımıza mağazadan iş vaxtının 11 saat olduğunu təsdiq ediblər:
“Mağazada müştəri xidmətlərinə yaxınlaşa bilərsiniz. Elanda yazdığımız kimi iş vaxtı 11 saat, əmək haqqı 400 manatdır. Ayda iki dəfə istirahət günü təklif olunur”.
Bəs, 11 saatlıq iş rejimi işçinin hüququnun pozulması deyilmi? Qanunvericilikdə iş saatları necə tənzimlənir?
Məsələ ilə bağlı Bakupost.az -a açıqlama verən Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqasının sədri Sahib Məmmədov 11 saatlıq iş saatının qanun pozuntusu olduğunu bildirib:
“Bu, doğru deyil. Konstitutsion norma 8 saatdır. Marketlər bunu özbaşına necə 11 saat edə bilər ki? Onlar qanunu pozur. Məsələn, çevik iş qrafiki müəyyən oluna bilər. İşçi 12 saat növbəlilik əsasında işləyə bilər. Amma onun iş saatı həftəlik 40 saatı keçməməlidir. Əgər həftəlik iş 40 saatı keçirsə, aylıq balansı düzətməlidirlər. Aylıq iş vaxtı isə 167 saatı keçməməlidir. Bu da mümkün olmasa 167 saatlıq iş vaxtı illik iş saatını keçməməlidir. Məsələn, işçi 12 saat işləyib növbəti gün istirahət edə bilər. Amma adı çəlilən market ayda iki gün istirahət günü təyin edirsə, bu düzgün deyil. Bununla da onlar işçini həftədə 55 saat işlədirlər. Bu da konstitutsiyon normadan 15 saat çoxdur”.
Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov da Bakupost.az -a açıqlamasında mağazalarda işçilərin istismar edilməsinin kütləvi hal aldığını bildirdi:
“Geyim mağazalarında, marketlərdə işçilərin istismar olunması halları həddən artıq çoxdur. Hətta başqa ölkənin vətəndaşlarının da qanunsuz olaraq işə götürülməsi halları var. Təklif olunan əmək haqları da ürəkaçan deyil, 450-500 manat. Azad İstehlakçılar Birliyi istehlakçı hüquqlarını qorusa da, bəzən bizə bu barədə də şikayətlər daxil olur. Burda mühüm məsələlərdən biri də adamları sınaq müddəti adıyla bir ay pulsuz işlədib sonra “işin bizi qane etmədi” deyib işdən uzaqlaşdırırlar. Ona görə də gənclərimizə müraciət edib demək istəyirəm ki, aldanmayın, dərslərinizi oxuyub yaxşı təhsil alın. Valideynlərimiz də övladlarıyla bağlı bu məsələdə diqqətli olmalıdırlar. Həmişə belə adamları görəndə Balzakın “Şaqren dərisi” əsərini xatırlayam. Bir sözlə, dövlət orqanları gərək bu məsələləri nəzarətə götürsün, 8 saatdan çox iş vaxtı olmasın”.
Vasif Əlihüseyn